شکست هویت در ایران به اصطلاح جمهوری اسلامی، هویت ترکی آذربایجانیهای ایران رو به افزایش است. بحران هویتی حکومت فارس محور و شیعه اثنی عشره (مصطلح به شیعه فارسی ) در ايران بخصوص در آذربایجان جنوبی مشاهده می شود. ترک های آذربایجان در ايران قبل از 1925 همواره حاکمیت در قرنهای متمادی را در دست داشته اند.اما بعد از 1925 هر چند اقتدار از دست ترکها خارج شد ولی بدلیل سنگینی کفه ترازوی جمعیتی ترکها نسبت به سایر قومها, حساس بودن و فعال بودن در عرصه های سیاسی و اقتصادی باز نقش رهبر و یا حداقل نقش تعیین کننده در رویدادهای سیاسی و حاکمیتی ایران داشته اند.آزربایجانیها هم در1906 دوران مشروطیت و هم در 1979 دوران انقلاب نقش محوری, اساسی و برجسته ای را ایفا کرده کرده اند. طوری که در ایران جملۀ " تبریز نخواهد هیچ تغییری در ایران رخ نخواهد داد" نشانگر واقعیت تاریخ هست. ترکها با وجود اینکه به مدت زمان مدیدی در اقتدار بوده و تاثیرات گسترده ای نسبت به قوم فارس در حکومت داشته اند و ولی حکومتی بر اساس هویت ترکها بنا نکرده اند !!! حاکمان ترک گذشته ایران گرچه حاکمیت دستشان بوده ولی زبان فارسی را زبان رسمی کرده و با این کار به ترک کردن ایران اهمیت نداده اند. در اصل با وجود حاکم بودن و اکثریت داشتن ترکها مذهب اثنی عشره بعنوان مذهب رسمی ایران در حفظ کردن زبان فارسی نقش مخمی را ایفا کرده است. همانطور که یهودیت, بعنوان دین رسمی هویت عبرانیها را محافظت کرده, هویت شیعه اثنی عشره نیز بعنوان مذهب رسمی فارسها, در حفظ هویت فارسها تاثیر فراوانی داشته است.از 1924 تا به امروز,حکومت هر چه بوده, از مرکزیت هویت فارسی بعنوان یک اگو و بصورت کلیشه ای دفاع نموده. چونکه بعد از 1924 , پروژه دولت ملی گرای فارس و پان ایرانیست در ایران بصورت الگو تعیین شده بود. تفکر فارس محور و پان ایرانیستی هم در دوران پهلوی ( 1924-1979 ) و هم از طرف طرفداران جمهوری به اصطلاح اسلامی !! ادامه پیدا کرده است. خاندان پهلوی ( 1924-1979 ) یک پروژه حکومتی فارس محور و ناسازگار با شیعه کنونی با گرایشات باستانی بود. با رو به زوال رفتن این حکومت, باستان گرایی و فارس محوری و غربگرایی نیز ورشکست شد.در 1979 , پروژه جمهوری به اصطلاح اسلامی !!, بر اساس تاریخ اسلام, ضد غرب, با اساس گرفتن شیعه گری باز یک حکومت جدید با الگوی فارس محور و پان ایرانیستی را به شکل جدیدی به میدان گذاشتخ شد. ایران ولی در اصل هیچ زمانی جمهوری اسلامی نبودهو فقط بعنوان نام رسمی استفاده شده, در باطن جمهوری احیاگر و حافظ شیعه گری و هویت فارسی است. همین ایران با شعارهای جمهوری اسلامی که سعی در فریب دادن کشورهای مسلمان دارد, در قره باغ, شوشا, خوجالی, با ارمنستان که نجاوزگر به زنان و قاتلان کودکان است یک دوست صمیمی و متفق نزدیک است.!!! ایران هر چند خود را جمهوری اسلامی جلوه دهد, باز به خاطر تهدیدات خود از طرف آزربایجان, مهمترین دلیلش و بهانه اش برای کمک همه جانبه از ارمنستان در جنگ قره باغ است. جنگ قره باغ بدلیل حمایت ایران از ارمنستان, با نتایج فاجعه باری آزربایجان پایان یافت. در اواخر 1992 با نشست بین ارمنستان و آزربایجان در تهران با حضور رفسنجانی آتش بس امضا شد. هنوز امضای تفاهم نامه مذکور خشک نشده بود که مهمترین بخش ازربایجان, قره باغ کوهستانی, مخصوصا بخش خوجالی در محاصره قرار گرفته و مردم آن از بین برده شدند. ارمنستان با پشتیبانی روس, از 9 تا 17 مارس شهرهای خوجالی, شوشا و لاچین را به اشغال خود درآورده بود. ایران در همانروزها بدلیل طرفداری از ارمنستان با مخالفت شدید آزربایجانیهای کشور خود روبرو شد. همین حمایت ایران خود مهمترین عامل بیداری هویت طلبانه ترکهای آزربایجانی شده و نفرت عمیقی علیه حکومت ایران شکل گرفته است. خلاصه اینکه ایران برای فریب افکار عمومی هر چند تغییرات بسیاری بظاهر انجام داده ولی با این کار شکافی بزرگ بین ترکهای ایران و فارسها باعث شده . احتمال تجزیه یا از بین رفتن حاکمیت فارس محور سرانجام سیاست ایران است و نهایت میتواند تاخیر به این تحول دهد.